Việc bổ sung dinh dưỡng đang ngày càng phổ biến. Người tiêu dùng hiện nay mong muốn lựa chọn các thực phẩm chức năng an toàn, chất lượng cao và hiệu quả mà không có bất kỳ phụ gia không cần thiết hoặc thành phần không rõ ràng nào.

Thực phẩm chức năng sạch là gì?

Các loại thực phẩm chức năng sạch “clean” có nhãn mác rõ ràng, thành phần đơn giản và được điều chế ít hơn so với các loại khác. Nhiều công ty cung cấp thực phẩm chức năng “clean” cũng giới hạn sử dụng chất bảo quản, màu sắc và các thành phần gây dị ứng như gluten.

Mục tiêu chính của nhà sản xuất thực phẩm chức năng là giữ cho sản phẩm của họ trong tình trạng tinh khiết và đơn giản, không có bất kỳ chất độc hại, thừa hoặc không cần thiết nào. Điều này có nghĩa là một số công ty có thể đến mức được chứng nhận sản phẩm của họ là “clean” bởi các tổ chức phi lợi nhuận như Tổ chức Nhãn chứng nhận Sạch (Clean Label Project).

Tổ chức Clean Label Project là một tổ chức phi lợi nhuận cung cấp các dịch vụ thử nghiệm độc lập cho các loại thực phẩm chức năng để đảm bảo chúng không chứa các chất độc hại.

Các loại thực phẩm chức năng được chứng nhận “clean” bởi các tổ chức độc lập đảm bảo cho người tiêu dùng rằng họ đang sử dụng một sản phẩm không chứa các chất bảo quản độc hại, kim loại nặng và các chất hóa học nguy hiểm.

Thực phẩm chức năng “clean” đang trở nên phổ biến vì chúng có thể mang lại sự an toàn cho người tiêu dùng mà không có bất kỳ chất độc hại hoặc thừa thãi nào. Chúng cũng được ưa chuộng vì có thể cung cấp các lợi ích về sức khỏe đặc biệt như giảm tiếp xúc với chất bảo quản và phẩm màu, giảm nguy cơ tiếp xúc với thuốc trừ sâu và giảm nguy cơ tiếp xúc với kim loại nặng.

Thực phẩm chức năng sạch và chất bảo quản 

Có thể có lợi ích khi lựa chọn thực phẩm chức năng “clean” hơn so với các loại được chế biến thông thường. Ví dụ, các loại thực phẩm chức năng sạch có thể chứa ít chất bảo quản hơn và không có phẩm màu. Rất nhiều chất bảo quản giúp kéo dài thời hạn sử dụng của sản phẩm. Tuy vậy, có một số người sẽ bị dị ứng với các loại phẩm màu này.

Chất bảo quản và mối liên quan với đáp ứng miễn dịch 

Ví dụ, một nghiên cứu vitro đã phát hiện rằng chất bảo quản giảm đáp ứng miễn dịch Th1. Đáp ứng miễn dịch Th1 giúp chống lại nhiễm trùng virus và sự phát triển của tế bào ung thư. Đáp ứng miễn dịch Th1 cũng giúp cân bằng đáp ứng miễn dịch Th2.

Đáp ứng miễn dịch Th2 giúp chống lại độc tố, vi khuẩn, ký sinh trùng và các hợp chất gây dị ứng.

Đáp ứng miễn dịch Th1/Th2 quá mức và không cân bằng đã được liên kết với các bệnh như dị ứng và hen suyễn.

Nghiên cứu cũng cho thấy rằng chất bảo quản như benzoat natri có thể góp phần vào các rối loạn như hen suyễn, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), bệnh tim và cả béo phì.

Phẩm màu và sự tăng động ở trẻ em 

Các nghiên cứu cũng cho thấy rằng các loại phẩm màu có thể liên quan đến sự tăng động ở trẻ em. Một phân tích dữ liệu kết hợp từ 15 nghiên cứu đã phát hiện rằng các loại phẩm màu làm tăng hành vi tăng động ở trẻ em đã có rối loạn tăng động giảm chú ý.

Một nghiên cứu khác cũng đã phát hiện ra rằng các loại phẩm màu làm tăng các triệu chứng tăng động ở trẻ em mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý. Có mặt của chúng tác động nhất định đến hành vi tăng động ở trẻ em không mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý.

Nhiều loại thực phẩm chức năng sạch nói không với các loại chất bảo quản và phẩm màu trong quá trình sản xuất của họ. Điều này có nghĩa là việc lựa chọn thực phẩm chức năng sạch có thể giúp giảm thiểu lượng chất bảo quản được tiêu thụ.

Chất bảo quản tự nhiên 

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là thực phẩm chức năng không chứa chất bảo quản hoàn toàn. Nếu cần thiết, các nhà sản xuất thực phẩm chức năng “clean” sẽ sử dụng các loại chất bảo quản tự nhiên.

Nghiên cứu cho thấy các chất bảo quản tự nhiên như hoa kiếm ngựa và axit citric có thể ngăn chặn sự phát triển vi khuẩn và duy trì giá trị dinh dưỡng của thực phẩm chức năng.

 Tóm lại, các thực phẩm chức năng sạch đang trở nên phổ biến bởi vì chúng có thể cung cấp hứa hẹn về sự an toàn của thực phẩm chức năng mà không có bất kỳ chất độc hại hoặc thừa thải nào. Ngoài ra, chúng cũng có thể giảm tiếp xúc với chất bảo quản và phẩm màu, giảm rủi ro tiếp xúc với thuốc trừ sâu và giảm tiếp xúc với kim loại nặng. 

Khi lựa chọn thực phẩm chức năng sạch, người tiêu dùng cần phải đảm bảo rằng chúng có đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.

Thực phẩm chức năng sạch và thuốc trừ sâu 

Các lợi ích của thực phẩm chức năng sạch khác chính là giảm thiểu thuốc trừ sâu. Các công ty tập trung vào cung cấp các sản phẩm bảo vệ sức khỏe sạch thường lấy nguyên liệu từ các trang trại sản xuất hữu cơ.

Việc sử dụng thuốc trừ sâu rộng rãi trong trồng trọt đã được liên kết với nhiều bệnh và rối loạn như cao huyết áp, tự kỷ, tiểu đường và ung thư. Tiếp xúc với thuốc trừ sâu trong thời gian dài đặc biệt có hại cho trẻ em vì nó đã được liên kết với các rối loạn phát triển, rối loạn tăng động và tập trung, khối u não và bệnh bạch cầu cấp tính (ALL).

Việc cố gắng tạo ra các sản phẩm sạch từ nguyên liệu hữu cơ sẽ dẫn đến giảm tiếp xúc với thuốc trừ sâu cho người tiêu dùng .

Do nhiều loại sản phẩm bảo vệ sức khỏe sạch sử dụng các thành phần hữu cơ, điều này mang lại lợi ích bổ sung là hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn. Nghiên cứu cho thấy các chất dinh dưỡng tự nhiên được hấp thu tốt hơn và có sẵn hơn so với các chất tổng hợp.

Ví dụ, một nghiên cứu ngẫu nhiên kép đã chia ngẫu nhiên các thí nghiệm thành hai nhóm. Một nhóm được cho một hỗn hợp vitamin B tự nhiên được chiết xuất từ cây lúa mì trồng từ hạt quinoa trong khi nhóm còn lại được cho một hỗn hợp vitamin B tổng hợp.

Cả hai nhóm đều có mức độ tăng cao của vitamin B trong huyết thanh nhưng nhóm tự nhiên có mức độ tăng cao ổn định hơn trong suốt cuộc nghiên cứu. So với nhóm tự nhiên, nhóm tổng hợp chỉ tăng cao ổn định các mức độ vitamin B2 và B12.

Nghiên cứu cũng cho thấy các vitamin tự nhiên có thể có thành phần hóa học khác với các chất tổng hợp, điều này có thể ảnh hưởng đến sự hấp thu và sử dụng chất dinh dưỡng của cơ thể.

Các sản phẩm bảo vệ sức khỏe sạch có thể giúp giảm sự đoán trước về việc hấp thu chất dinh dưỡng bằng cách cung cấp sản phẩm gần giống như định dạng mà tự nhiên đã tạo ra.

Thực phẩm chức năng sạch và các kim loại nặng 

Thực phẩm chức năng sạch sẽ chứa lượng kim loại nặng ít hơn so với những sản phẩm thông thường. Kim loại nặng là các nguyên tố được tìm thấy khắp nơi trong tự nhiên và có hàm lượng cực cao. Trong khi một số kim loại nặng là an toàn và thậm chí cần thiết cho sức khỏe con người như sắt, nhiều trong số chúng lại độc hại đối với sức khỏe con người.

Các nghiên cứu cho thấy rằng tiếp xúc với kim loại nặng, ngay cả ở nồng độ thấp, có thể gây ra rất nhiều vấn đề sức khỏe. Ví dụ, tiếp xúc với chì ở liều thấp đã được liên kết với tăng nguy cơ mắc ung thư bàng quang, phổi và da.

Tiếp xúc với thủy ngân ở nồng độ thấp sẽ gây ra khó khăn trong chức năng vận động, khó tập trung và rối loạn trí nhớ ở cả trẻ em và người lớn. Đồng thời, tiếp xúc với chì ở liều lượng thấp cũng gây ra loạt các vấn đề sức khỏe ở con người, từ thiếu máu và huyết áp cao đến các rối loạn ở thận và thần kinh. Tiếp xúc thường xuyên với các kim loại nặng độc hại dẫn đến tuổi thọ giảm và chất lượng cuộc sống bị giảm sút.

Kim loại nặng độc hại như arsenic, chì và thủy ngân đôi khi được tìm thấy trong các sản phẩm bổ sung. Hầu hết các nhà sản xuất bổ sung đều cố gắng cung cấp các sản phẩm chất lượng cao cho người tiêu dùng của họ. Tuy thế quá trình này có thể bị ảnh hưởng như đã từng xảy ra với các sản phẩm bổ sung như spirulina.

Spirulina là một loại tảo xanh lá cây giàu dinh dưỡng như vitamin B và sắt có thể có tác dụng chống lão hóa mạnh mẽ. Tảo này được tìm thấy trong cả nước ngọt và nước mặn. Các nghiên cứu cho thấy spirulina có thể có một số lợi ích sức khỏe như hỗ trợ giảm cân và cải thiện mỡ máu.

Tuy vậy, spirulina cũng là chủ đề của một cuộc tranh cãi do các nghiên cứu cho thấy rằng một số nhánh của tảo xanh chứa kim loại nặng. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng spirulina bị nhiễm kim loại nặng do các chất ô nhiễm từ sử dụng thuốc trừ sâu và phân bón. Nhà sản xuất bổ sung sạch cố gắng loại bỏ các chất ô nhiễm kim loại nặng này bằng cách cung cấp các sản phẩm hữu cơ không qua xử lý hoặc qua xử lý tối thiểu như spirulina.

Làm thế nào để lựa chọn được thực phẩm chức năng sạch chất lượng 

Lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc hữu cơ 

Khi chọn thực phẩm chức năng, hãy tìm kiếm nhãn hiệu cho biết sản phẩm là hữu cơ. Thực phẩm chức năng hữu cơ hoặc được chứng nhận hữu cơ có khả năng được sản xuất bằng cách sạch hơn với ít rủi ro bị ô nhiễm bởi các chất bảo vệ thực vật hoặc kim loại nặng.

Đọc kỹ thành phần 

Đọc kỹ các thành phần được ghi trên nhãn của sản phẩm. Thông tin ghi trên nhãn của thực phẩm chức năng thường được chia thành hai phần: các thành phần chính và “các thành phần khác”. 

Các thành phần chính sẽ được liệt kê chi tiết nhất trong thực phẩm chức năng, cùng với thông tin dinh dưỡng về thành phần hoặc các thành phần đó.

Với “các thành phần khác” thường ít hơn so với thành phần chính. Chúng được liệt kê dưới phần thông tin dinh dưỡng. 

Các thực phẩm chức năng sạch sẽ liệt kê chi tiết tất cả những thành phần có trong sản phẩm 

Lựa chọn những thương hiệu tin cậy 

Tìm kiếm các thương hiệu tin cậy từ các nhà bán lẻ thực phẩm chức năng chuyên nghiệp. Nhiều thương hiệu uy tín đã trải qua một quá trình thử nghiệm và chứng minh hiệu quả trong nghiên cứu lâm sàng. Họ thường có thông tin đầy đủ về những gì sản phẩm của họ đang chứa và cách nó được sản xuất.

Ngoài ra, tìm kiếm các sản phẩm được chứng nhận bởi các tổ chức độc lập như USP (United States Pharmacopeia), NSF International (National Sanitation Foundation) hoặc ConsumerLab.com. Các tổ chức này cung cấp đánh giá, kiểm tra chất lượng và đưa ra các tiêu chuẩn chất lượng cho các sản phẩm bổ sung.

Lựa chọn các thành phần tự nhiên 

Các sản phẩm bổ sung được làm từ các thành phần tự nhiên, chẳng hạn như thực vật, trái cây, rau quả, hạt, cỏ, tảo… Chúng thường được xem là tốt hơn và an toàn hơn so với các sản phẩm sử dụng các hợp chất hóa học hoặc các thành phần nhân tạo.

Tránh các sản phẩm chứa thành phần độc hại 

Tránh các sản phẩm bổ sung chứa các thành phần có hại như các chất bảo quản, chất tạo màu, chất tạo mùi, các chất tăng trọng lượng, các phụ gia không cần thiết, các chất kích thích, các chất chống oxy hóa nhân tạo và các chất hóa học khác.

Kiểm tra kỹ lưỡng ngày sản xuất và hạn sử dụng 

Kiểm tra ngày sản xuất và hạn sử dụng trên nhãn của sản phẩm bổ sung. Sản phẩm bổ sung có thể mất tác dụng hoặc trở nên không an toàn nếu hết hạn sử dụng hoặc được lưu trữ không đúng cách.

Tham khảo ý kiến từ chuyên gia 

Nếu bạn không chắc chắn về sản phẩm bổ sung nào nên chọn, hãy hỏi ý kiến ​​của các chuyên gia dinh dưỡng hoặc các chuyên gia y tế. Họ có thể giúp bạn chọn được sản phẩm bổ sung phù hợp và an toàn cho nhu cầu của bạn.

Không sử dụng quá liều lượng khuyến cáo 

Không sử dụng quá liều lượng khuyến cáo từ nhà sản xuất bởi nó có thể gây ra các tác dụng phụ và có thể không tốt cho sức khỏe của bạn.

Tóm lại, khi chọn thực phẩm chức năng, hãy lựa chọn sản phẩm sạch, chất lượng từ các thương hiệu uy tín và tránh các thành phần có hại. Hãy đọc kỹ thông tin thành phần. Đồng thời cần tham khảo ý kiến ​​của các chuyên gia khi bạn cần hỗ trợ tìm kiếm sản phẩm bổ sung.